Khái niệm về trẻ em

1. Những quan niệm cổ xưa và phong kiến ​​về trẻ em

Từ xa xưa, cả ở phương Đông và phương Tây, vấn đề bản chất của trẻ em và giáo dục trẻ em đã được xã hội đề ra và giải quyết. Dù có nhiều quan niệm khác nhau, nhưng hầu hết mọi người đều cho rằng bản chất (tốt hay xấu) của trẻ em từ khi sinh ra đã có sẵn, trẻ em và người lớn chỉ khác nhau về số lượng chứ không khác nhau về số lượng. Chính vì quan niệm như vậy nên trong thời kỳ phong kiến, trẻ em được coi như “người lớn thu nhỏ”, mọi hoạt động và phương tiện sinh hoạt đều được mô phỏng theo hình mẫu của người lớn (nhưng với kích thước nhỏ hơn). . Trẻ em có thể lao động, sản xuất, ăn, uống, vui chơi, liên hoan cùng người lớn mà không cần được nuôi dưỡng, giáo dục riêng.

2. Các quan niệm và nghiên cứu về trẻ em thế kỷ XVII

Bước sang thế kỷ XVII, ở phương Tây nổi lên hai xu hướng giải quyết các vấn đề về bản chất của trẻ em và giáo dục trẻ em:

Xu hướng đầu tiên Đây là quan điểm của các triết gia Anh thế kỷ XVII – XVIII, họ cho rằng trẻ em thụ động trước những ảnh hưởng của môi trường nên họ đánh giá quá cao vai trò của môi trường xã hội đối với sự phát triển tinh thần của trẻ.

Xu hướng thứ hai Quan điểm trái chiều cho rằng trẻ em hiếu động trước tác động của môi trường. Đại diện cho xu hướng này là nhà văn, nhà triết học vĩ đại người Pháp JJ Rousseau (1712 -1778). ông tin rằng trẻ em và người lớn không chỉ khác nhau về số lượng mà còn khác nhau về chất lượng, “trẻ em có cách nhìn, cách nghĩ và cách cảm nhận riêng. Ông cho rằng trẻ em ngay từ khi sinh ra đã có thiên hướng tự nhiên và hiếu động, chúng tham gia tích cực vào việc hình thành tâm hồn và tính cách như những người bận rộn, có óc phân tích và có khả năng khám phá. Bất kỳ sự can thiệp nào của người lớn vào sự phát triển tự nhiên của trẻ đều nguy hiểm. Vì vậy, ông đề nghị cần có xã hội giáo dục phù hợp với nguyên tắc của tự nhiên và tự do cho trẻ em. Tuy nhiên, ông chưa nghiên cứu về các nghiên cứu của trẻ em, không cung cấp cho chúng ta nhiều kiến ​​thức về trẻ em.

3 Quan niệm duy vật biện chứng của trẻ em

Cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, tâm lý học lứa tuổi ra đời và phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là bộ sách Tâm lý học hoạt động đã giúp chúng ta nhìn nhận rõ hơn về bản chất của trẻ em và cách nuôi dạy trẻ em. . Các nhà tâm lý học hoạt động khẳng định rằng:

Trẻ em và người lớn khác nhau cả về số lượng và chất lượng (khác nhau về hình thức và nội dung). Trẻ em có những đặc điểm tâm lý riêng, những đặc điểm tâm lý này vận động và phát triển theo quy luật của bản thân trẻ cũng giống như người lớn vận động và phát triển riêng theo quy luật của người lớn. Vì vậy, không phải lúc nào người lớn cũng có thể hiểu được tâm tư, suy nghĩ, lý tưởng, tình cảm,… của trẻ dù người lớn cũng đã từng trải qua tuổi thơ, tuổi mới lớn như trẻ nhỏ. Người lớn muốn dạy dỗ, giáo dục trẻ cần có ngôn ngữ và cách giao tiếp với trẻ.

Trẻ em là con cháu của thời đại. Thời đại nào sinh ra những đứa con của thời đại đó. Thành tựu tâm lý học đại cương đã khẳng định tâm lý con người vừa có nguồn gốc tự nhiên, vừa có nguồn gốc xã hội. Con người sống ở thời đại nào thì tâm lý của họ sẽ chịu sự ràng buộc của các điều kiện xã hội (kinh tế, chính trị, luật pháp,…) lúc bấy giờ, do đó trẻ em thế hệ hiện tại sẽ khác với trẻ em thế hệ trước. Vì vậy, muốn nghiên cứu trẻ em thì không được nghiên cứu trẻ em trừu tượng chung chung mà phải nghiên cứu trẻ em trong những điều kiện xã hội nhất định.

Trẻ em là thực thể đang phát triển. Trẻ em là những người đang trong thời kỳ trưởng thành, tâm lý phát triển nhanh chóng. Tốc độ và cường độ phát triển tâm sinh lý ở trẻ em mạnh hơn tất cả các giai đoạn tuổi khác. Vì các em còn non nớt về tinh thần và thể chất nên các em cần được bảo vệ, chăm sóc đặc biệt, các em cần được giáo dục, dạy dỗ để trưởng thành.

Công ty con là một đơn vị tích cực trong việc giải quyết các ảnh hưởng từ môi trường. Trẻ em không thụ động trước sự tác động của người lớn mà trẻ em luôn chủ động, tích cực trong mọi hành vi và hoạt động của mình, vì vậy người lớn phải có phương pháp giáo dục đúng đắn để xã hội hóa tính tích cực của trẻ.

(Theo: Giáo trình tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm)

Leave a Reply