Tìm hiểu về khái niệm lòng dũng cảm
1. Lòng dũng cảm thuộc phạm trù tinh thần
Theo nghĩa chung nhất, “lòng trắc ẩn là đức tính tự quyết, sự tự quyết độc lập không bị ảnh hưởng bởi những áp lực hay hoàn cảnh bên ngoài” [Từ điển Tiếng Việt, Nxb KHXH, 1988, tr.31].
Dũng cảm là một trạng thái của thái độ, của tất cả các khả năng được tổng hợp dưới dạng một trạng thái tinh thần. Nếu không có tình huống đặc biệt nào kèm theo, lòng dũng cảm hoàn toàn là do tâm lý. Dũng cảm là một trạng thái đặc biệt có khả năng thúc đẩy hành vi có định hướng rõ ràng. Thành ngữ Việt Nam khá phổ biến trong dân gian để chỉ những người có hành vi thiếu dũng cảm, chẳng hạn “nói thầm, mười bốn cũng gật”. “Gió chiều bao trùm chiều hôm ấy”, “cha phải“ vân vân…
Dưới góc độ tâm lý, lòng dũng cảm cũng có một khía cạnh ý nghĩa trong một số trạng thái tâm lý. Không có dũng khí thì không thể có được dũng khí, không có kiên trì thì dũng khí sẽ không nảy sinh, nếu tôn trọng cũng tiêu diệt dũng khí. Người tham lam không thể có dũng khí.
Lòng dũng cảm phải được xem xét trong yếu tố thuộc tính. Có nghĩa là, nhìn thấy trạng thái can đảm có thể “thô bạo” với các trạng thái tiêu cực khác: ví dụ, “trước sau như một” một người dũng cảm khác ở chỗ dựa trên ý chí, thói quen “cùn”. Dũng cảm chắc chắn không phải là một cách tiếp cận giả tạo, giả vờ rằng chúng ta có dũng khí, cố gắng tạo cho mình những nét ngang tàng và táo bạo khác biệt với những người khác. Dũng cảm thuộc phạm trù cầu tiến, có xu hướng tích cực. Nó “trùng hợp” với một số trạng thái tâm lý tích cực khác như: dũng cảm, kiên trì, hy sinh; nhân vật mẫu mực.
Nhưng yếu tố can đảm, từ góc độ tâm lý, chỉ là một phương pháp phân tích trừu tượng và được cá nhân hóa. Trên thực tế, không có thái độ tâm thần-thần kinh nào dường như trống rỗng mà không có nội dung, không có ‘sự kiện’. Nghĩa là lòng dũng cảm chỉ được hình thành và do đó chỉ xuất hiện trong những hoàn cảnh nhất định của hoạt động sống của con người. Trong các hoạt động kinh tế, chính trị, nghiên cứu khoa học, quan hệ quốc tế, giữ gìn bản sắc văn hóa cần có yếu tố dũng cảm. Trong hoạt động xã hội hay kinh tế xã hội có nhiều biểu hiện trong hoạt động sống của cá nhân, trong đó yếu tố dũng cảm được thể hiện. Mọi vị trí đều cần đến một “loại” dũng khí. Tuy nhiên, những phẩm chất chung này sẽ không giống nhau trong các lĩnh vực hoạt động khác nhau của một người.
2. Dũng cảm là một khái niệm trong phạm trù người.
Nó hiện thân và chỉ có ý nghĩa đối với những người sống trong xã hội. Đây là đức tính tổng hợp của con người xã hội, thể hiện ở tính kiên định và khả năng độc lập quyết định thái độ, hành vi (hành động) của chủ thể (con người); không cho một tác động. bất kỳ áp lực bên ngoài nào để thay đổi quan điểm của anh ta, thay đổi hướng đi của anh ta; bằng ý chí và năng lực của mình, chủ thể quyết tâm thực hiện các mục tiêu theo đúng phương hướng mà chủ thể đã đề ra.
Rõ ràng, lòng dũng cảm của một người không và không đơn giản được thể hiện trong các yếu tố riêng biệt; nó là tổng thể tổng hợp tất cả các yếu tố của một con người năng động – sáng tạo – hiệu quả, trong đó cơ bản nhất là: khí chất, phẩm chất và năng lực.
3. Khí chất là cơ sở của bản chất sinh lý – tâm lý con người – nó xây dựng mặt vật chất của cấu trúc của lòng dũng cảm.
Sinh lý – tâm lý của một người là thứ quyết định khí chất. Tính cách mạnh mẽ, cứng cỏi, cương nghị – cải tạo cơ sở của ý chí quyết tâm, không ngủ yên trước những biến động của thời cuộc, thử thách của cuộc đời, sức mạnh và sự khiếp sợ của cá nhân và những lễ hội của xã hội. Tất nhiên, không có gì nhầm lẫn ở đây rằng khí chất mạnh mẽ chỉ có ở những cá thể sống, mà còn ở những người đôi khi dè dặt; Sự kiên định và kiên định không chỉ thể hiện ở những người mạnh mẽ mà còn ở những người hiền lành, chất phác. . .
Phẩm chất về cơ bản được hình thành từ khí chất, nhưng do các điều kiện chính trị – xã hội – văn hóa quyết định và phát triển. Khi những phẩm chất cứng rắn, vững vàng, kiên định được nuôi dưỡng trong môi trường chính trị – xã hội – văn hóa tốt thì những phẩm chất tốt đẹp sẽ phát triển mạnh ở con người. Phẩm chất con người là nhân tố có giá trị xã hội, do dân tộc – quốc gia – giai cấp quyết định cuối cùng. Đây là những phẩm chất của con người mà chủ thể đáp ứng các yêu cầu chính trị – xã hội đã được thiết lập. Phẩm chất con người trong xã hội là sống tuân theo các quy tắc xã hội như phong tục, tập quán, pháp luật, văn hóa, đạo đức, chuẩn mực thẩm mỹ của cộng đồng, giai cấp, dân tộc. Tuy nhiên, phẩm chất của con người còn thể hiện ở việc thực hiện tốt nghĩa vụ xã hội, yêu cầu công việc của tập thể, thể chế, tổ chức chính trị, xã hội, đoàn thể. Phẩm chất cao hơn – nhân cách – thể hiện mục tiêu phát triển xã hội phù hợp với lý tưởng chính trị – xã hội, lý tưởng của một tổ chức, của đảng vô địch.
Có phẩm chất được cho là một phần cơ bản của lòng dũng cảm. Nhưng một đặc điểm cơ bản khác của lòng dũng cảm là năng lực – khả năng của chủ thể đáp ứng tốt các yêu cầu của xã hội và thực hiện mục tiêu, lý tưởng của – tập thể – tổ chức.
Chủ thể con người không có các yếu tố, không có sự kết hợp, thống nhất, hài hòa giữa khí chất, phẩm chất và năng lực thì không thể nói chủ thể con người có năng lực; hoặc chủ thể dù có đủ phẩm chất nhưng thiếu năng lực thì không thể quyết định được suy nghĩ, hành động đúng đắn, thậm chí chủ thể có thể lựa chọn, quyết định hành động đúng, sai; Khi đó, sự quyết tâm hay lòng dũng cảm sẽ dẫn đến hành vi sai trái, nguy hiểm, nguy hiểm.
Lòng dũng cảm được phân tích và phân biệt thành các khía cạnh như trên, để không còn dừng lại ở lòng dũng cảm chung chung mà là lòng dũng cảm của từng cá nhân trong xã hội, của các thành viên của các tổ chức đảng chính trị, chính quyền và nhà nước.
Khi chủ thể tự ghép mình vào một tổ chức xã hội, đặc biệt là một tổ chức nhằm đạt được những mục tiêu chung của tổ chức có liên quan đến nhà nước, quốc gia, giai cấp thì nó đã là một chủ thể chính trị. Việc lựa chọn mục tiêu theo hệ tư tưởng của đảng, hệ tư tưởng của một giai cấp, nhằm mang lại lợi ích cho người sử dụng, cho giai cấp và cho dân tộc. Nó đã thể hiện sự dũng cảm của một chủ thể chính trị – một cán bộ của một tổ chức chính trị.
Xem thêm: Dũng cảm chính trị là gì?
(Lytuong.net – Tham khảo: Sự thống nhất biện chứng giữa năng lực lãnh đạo, quản lý và bản lĩnh chính trị trong hoạt động của đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị nước ta hiện nay, Viện Triết học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh)